آشنایی با انواع سیستم های صوتی تلویزیون
با توجه به اینکه امروزه تلویزیون ها جزو وسایل ضروری و جدا نشدنی هر خانه ای محسوب میشود، کیفیت و کارایی این محصولات نیز حائز اهمیت است. قبل از خرید تلویزیون، کیفیت صدا نیز همچون کیفیت تصویر باید مورد توجه قرار بگیرد تا بتوانیم در استفاده از این وسایل لذت کافی را ببریم، چون اگر کیفیت صدا و تصویر و هماهنگی میان این دو به اندازه کافی خوب نباشد هنگام تماشای فیلم یا بازی احساس بسیار ناخوشایندی به بیننده القا میکند. در این مقاله تمامی سیستم های صوتی بکار رفته در تلویزیونها را همراه با فرمتهای صوتی مورد بررسی قرار میدهیم.
فرمت صوتی
شما حتما در مورد MP3 شنیده اید، ولی در مورد AAC ،FLAC ، OGG یا WMA چه می دانید؟ چرا این همه قالب فایل صوتی وجود دارد ؟
صدای غیر فشرده متشکل از امواج صوتی واقعی میباشد که بدون پردازش بیش ضبط و به قالب دیجیتال تبدیل شده اند. در نتیجه، فایلهای صوتی فشرده نشده دقیق ترین و با کیفیت ترین در نوع خود هستند ولی فضای دیسک زیادی را اشغال می کنند یا حتی کابلهای صوتی امکان انتقال این همه داده و اطلاعات را ندارند ( حدود ۳۴ مگابایت در هر دقیقه برای استریو ۲۴ بیتی)، برای رفع این مشکل فرمت هایی وجود دارند که می توان هر کدام صدا را باکیفیت متفاوتی فشرده و ذخیره کنند( البته تعدادی هم صدا را با کیفیت اصلی و بدون فشرده سازی ارائه میدهند).
تلویزیون اگر فرمتی را پشتیبانی نکند قطعا نمی توانید به فایل صوتی گوش دهید. اکثر تلویزیون ها در این زمینه مشکلی ندارند و میتوانند بیشتر فرمت های صوتی رایج از جمله (MP3 – AAC – WAV – PCM و …) را ساپورت کنند و در این زمینه مشکلی برای مخاطب به وجود نمی آید. تفاوت عمده سیستم صوتی تلویزیون ها در فناوری های پیشرفته ی فراگیر، میباشد که هر شرکت در تلویزیون های خود به کار میبرد. در این جا نبردی بین استاندارد DTS و DOLBY در جریان است.
صدای فراگیر:
تکنیکی برای زیاد شدن غنی سازی و عمق صدا با استفاده از چندین کانال صوتی متشکل از بلندگوهایی است که شنونده را احاطه می کنند (کانال های فراگیر). نخستین کاربرد این تکنیک در سینماها بود. صدای فراگیر یک یا چند کاناله از بلندگوهایی به طرف یا در پشت شنونده گفته می شود، که قادر به درست کردن صدا از هر جهت هستند (برای تقویت و زیاد شدن کارایی صدای فراگیر، پخش شده بوسیله بلندگوهای داخلی تلویزیون، معمولا از سینما خانگی و بلندگوهای اضافی یاری گرفته می شود).
انواع رمزگذاری صوتی / فشرده سازی شرکت دالبی
Dolby Digital :
دالبی دیجیتال که به عنوان AC-3 شناخته می شودیک قالب فشرده سازی صوتی میباشد. این قالب از تنظیمات کانال از یک تا شش کانال پشتیبانی میکند (که به عنوان “۵٫۱” ذکر می شود). این قالب اول صدای فراگیر را به همه شناساند و محبوب نمود. از Dolby Digital برای فعال نمودن صدای فراگیر در اکثر کنسول های بازی ویدیویی و لب تاب ها استفاده میشود.
Dolby Digital Plus
Dolby Digital Plus که به عنوان E-AC-3 هم شناخته می شود یک کدک صوتی بر اساس Dolby Digital میباشد، ولی پیشرفته تر میباشد، از داده های اطلاعاتی تا حداکثر ۶ مگابیت در ثانیه پشتیبانی میکند که نسبت به حداکثر ۶۴۰ کیلوبیت در ثانیه Dolby Digital زیاد شدن چشمگیری می یابد.
Dolby Digital Live :
یک فناوری رمزگذاری سخت افزاری در وقت واقعی (real-time) برای رسانه های تعاملی همچون کنسول بازی های ویدیویی میباشد. هر سیگنال صوتی را در رایانه شخصی یا کنسول بازی به فرمت ۵٫۱ کانال Dolby Digital تبدیل کرده و از راه یک کابل SPDIF (کابل نوری: مخصوص انتقال صدای دیجیتال) منتقل میکند. فناوری مشابه رقیب خود از شرکت DTS یعنی DTS Connect.
Atmos Dolby :
جدید ترین فناوری صدای فراگیر شرکت DOLBY میباشد که اول در سال ۲۰۱۲ توسعه داده شد. بلندگوها در امتداد دیوارها (در همه قسمتها) و حتی پشت صفحه قرار گرفته اند ، ولی نکته مهم در مورد Atmos این است که میتوانید بلندگوها را در سقف یا (ارتفاع بالا) هم نصب نمود، که مخاطب را در یک گنبد صدا قرار می دهد. این سیستم میتواند تا حداکثر ۴۰۰ بلندگو را ساپورت کند که البته بیشتر در سینماهای برتر Dolby Atmos استفاده شود، ولی در یک محیط داخلی بعید میباشد بدلیل محدود بودن فضای اتاق یا فرد تمایلی به چنین سیستم را داشته باشد. (انواع تکنولوژی های صوتی به کار رفته در تلویزیون )
Dolby Vision
دالبی ویژن Dolby Vision یک نوع فرمت استاندارد تصویر است که در رده بالایی قرار دارد از این جهت که هم دستگاه هایی ویژه ای برای تصویر برداری را لازم دارد و هم قابلیت هایی باید در تلویزیون باشد تا این فرمت های تصویر را نمایش دهد. در دالبی ویژن داده ها به صورت دینامیکی پردازش می شوند.اما پردازش دینامیکی به چه معنی است؟ در پردازش دینامیکی داده ها در جریان نمایش تصویر پیوسته به صفحه نمایش ارسال می شوند و همین امر موجب می شود تا تصویر روانتر و شفاف تر ارائه شود. در مقابل پردازش دینامیکی، پردازش استاتیکی را داریم که در آن در هنگام نمایش تصویر داده ها یک بار ارسال می شود تلویزیون از همان داده ها برای فریم های بعدی استفاده می کند. در دالبی ویژن Dolby Vision داده ها پهنای باند بیشتری را لازم دارند و از طرفی صفحه نمایش باید دارای عمق نمایش رنگ گسترده تری نسبت به دیگر فرمت ها را داشته باشد. صفحه نمایش برای دالبی ویژن باید عمق داده یا Bit Depth برابر با 12 بیت را داشته باشد. Dolby Vision یکی از استاندارد های محدوده دینامیکی بالا است که در آن کنتراست تصویر، روشنایی تصویر، نمایش رنگ و جزئیات در رده بسیار بالایی ارائه می شود. اما دالبی ویژن آی کیو Dolby Vision IQ چیست؟
Dolby Vision IQ
دالبی ویژن IQ دارای قابلیت های بیشتری است در این نوع از دالبی ویژن هوش مصنوعی اتخاذ شده است که در آن متناسب با نور محیط کیفیت تصویر و روشنایی صفحه نمایش را تغییر می دهد به عبارتی با ویژگی Ambiant Mode مجهز شده است در کلیپ زیر کارایی و قابلیت Dolby Viaion IQ ارائه شده است.
دالبی ویژن در تلویزیون موجب افزایش کنتراست، روشنایی صفحه نمایش، نمایش دقیقتر رنگ ها در تلویزیون می شود. دالبی ویژن یک نوع فرمت از محدوده دینامیکی است که داده ها در آن به صورت دینامیکی ارائه و پردازش می شود. در میان فرمت های HDR دالبی ویژن کیفیت بهتر و ساختار فنی تری را در تلویزیون لازم دارد، برای مثال در تلویزیون باید صفحه نمایش عمق نمایش داده 12 بیتی را داشته باشد تا از دالبی ویژن بتوان پشتیبانی کند. بعد از دالبی ویژن، دالبی ویژن IQ وارد تلویزیون های شد که با ویژگی Ambiant Mode مجهز شده است و کیفیت تصویر را نور محیط تغییر می دهد و به هوش مصنوعی مجهز شده است.
تکنولوژی های شرکت DTS
مخفف ( Digital Theater Sound) ، این هم قالب صدای فراگیر چند کاناله میباشد. DTS Inc (در اصل Digital Theater Systems) یک شرکت آمریکایی است که فناوری های صوتی چند کاناله را برای فیلم و ویدئو تولید میکند. این شرکت مستقر در کالیفرنیا فناوری DTS خود را در سال ۱۹۹۳ به عنوان رقیبی با کیفیت بالاتر از دالبی معرفی نمود و از تکنیک رمزگذاری صوتی خود در فیلم پارک ژوراسیک (۱۹۹۳) استفاده نمود. DTS فناوری های خود را به تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی مصرفی (از جمله در تلویزیونها) عرضه می کند.
DTS Virtual: X :
از تکنیک های اختصاصی پردازش صدا در داخل ساندبار یا بلندگوهای داخلی تلویزیون میباشد که، برای تولید صدای سه بعدی استفاده می شود. بلندگوها طوری طراحی شده اند که حتی احساس میکنید صدا از بالا سر هم شنیده می شود. نتیجه آن شنیدن یک صدای سه بعدی بدون نیاز داشتن به بلندگوهای اضافی میباشد. بنابراین اگر فضای کافی برای بلندگوهای اضافی ندارید یا به هر دلیلی نمی خواهید برای سینما خانگی هزینه اضافی صرف نمایید، این فرمت صوتی می تواند عالی باشد.
DTS: X :
همچون Dolby Atmos ، دسته ای از کدک های صوتی میباشد، که برای ذخیره و انتقال داده های صوتی ضبط شده استفاده میشود. DTS: X هیچ بستر سیستم صوتی مشخصی ندارد، به این معنی که تقریباً در هر ترکیبی از بلندگوها قابل اجرا میباشد. DTS: X در واقع یک فرمت صدای فراگیر نسل نو میباشد که برای رقابت با Dolby Atmos طراحی شده میباشد.
می توان گفت که پاشنه آشیل هر تلویزیونی، سیستم صوتی داخلی آن میباشد، خصوصا که در تلویزیونهای ۲۰۲۰ طراحی نازک و کم حاشه جزو ویژگیهای ممتاز یک تلویزیون به شمار میرود. به همین دلیل فضای کافی برای جاگذاری بلندگوهای بزرگ و باکیفیت نمیباشد. تلویزیونها رده بالا تا حدودی زیادی کیفیت سیستم صوتی خود را تقویت کرده اند اما به دلایل گفته شده هنوز به نسبت کیفیت تصویری که ارئه می کنند برترین نیستند.
برای جبران این ضعف سیستم صوتی، ناچار به خرید اسپیکرهای جانبی مانند سینما خانگی متناسب می باشید. در تلویزیونهای پایین رده معمولا دارای ۲٫۰ کانال (اسپیکر) و تلویزیونهای بالارده تر به ترتیب ۲٫۱ تا ۴٫۲٫۲ متغیر میباشند.
- عدد ابتدا مربوط به تعداد اسپیکر می باشد. ۲٫۰
- عدد دوم در گونه وجود مربوط به تعداد ساب ووفر میباشد (اسپیکر مخصوص تولید صدای بم) ۲٫۱
- عدد سوم که در تلویزیونهای بالارده به آن برخورد می کنیم مربوط به اسپیکرهایی می باشد که با زاویه خاصی رو به سقف خانه یا محیط کار می باشد، که با برخورد به سقف و بازتاب آن طوری شنوده احساس می کند که انگار صدا از بالا سر می آید. ۴٫۱٫۲ البته بعضی از اسپیکرها هم می توان در سقف جاگذاری شود.
